Jeśli tutaj jesteś to pewnie nie raz zastanawiałeś się jak i czy w ogóle da się rozróżnić czas present perfect simple od czasu present perfect continuous? Czy w ogóle warto się go uczyć i czy będę w rzeczywistości go używać?
Odpowiedź brzmi TAK! Warto się ich uczyć, dobrze jest się nimi posługiwać, bo pozwalają nam na lepsze wyrażanie siebie i tego co chcemy powiedzieć. Zastępując je czasem present simple, jak to zwykle się dzieje, możemy zostać źle zrozumieni. Częstym błędem, jaki popełniają osoby uczące się języka angielskiego jest mówienie np.
I live here for 10 years.
We know each other from 2010.
I’m working here 5 years.
How long do you have a dog?
Are you waiting long?
W tych wszystkich zdaniach są błędy. Jeśli jeszcze nie wiesz jakie, to zapraszam do zapoznania się z całym tekstem, w którym wytłumaczę jak się ich używa, jakie są najczęstsze błędy, a na koniec będziecie mieli okazję zrobić kilka zadań i sprawdzić swoją wiedzę.
1. Present Perfect Simple i jego użycie
Zacznijmy sobie więc od czasu Present Perfect Simple i sytuacji, w których powinniśmy go używać. Poniżej przedstawiam najczęstsze sytuacje i ich wyjaśnienie.
TIP: spróbuj uczyć się tych czasów sytuacyjnie i kontekstowo, czyli nie na blachę jak w szkole, tylko poprzez zrozumienie tego kiedy i w jakich sytuacjach powinno się go zastosować. W końcu zobaczysz, że jest wiele schematów, które się powtarzają i w których zawsze użyjemy tego czasu, a nie innego 🙂
używaj czasu Present Perfect SIMPLE, gdy:
- chcesz się czymś pochwalić, przekazać komuś NOWE wieści, zapytać “a słyszałeś już, że…?”, powiedzieć o czymś co wywarło na tobie wrażenie, że coś zrobiłeś i są tego efekty. Przy czym nie podajemy tutaj żadnych dat ani określeń czasu, ważny jest sam fakt tego co się zrobiło, np:
Have you heard that they are going to have a baby?
Słyszałaś, że spodziewają się dziecka?
I’ve finally watched this TV series, it’s awesome!
Obejrzałam w końcu ten nowy serial! Jest świetny!
Come and see how I’ve painted my room! It’s better now, isn’t it?
Chodź i zobacz jak pomalowałam swój pokój! Teraz jest lepiej, nie? - mówisz o doświadczeniu życiowym, swoich dokonaniach i osiągnięciach, swoich marzeniach, miejscach, które odwiedziłeś, filmach, które widziałeś i firmach, w których pracowałeś 🙂
I’ve worked in five advertising agencies so far.
Pracowałam do tej pory w pięciu agencjach marketingowych.
Have you been to Thailand?
Byłeś w Tajlandii?
Have you already seen new season of GOT??
Widziałeś już nowy sezon Gry o Tron?
I haven’t read this book yet.
Nie czytałam jeszcze tej książki.
I have always wanted to drive a Ferrari.
Zawsze chciałem poprowadzić Ferrari. - zdania, w których używasz ever i never, czyli, czy Ty kiedykolwiek….? / ja nigdy….
Have you ever been TO California?
Czy byłeś kiedykolwiek w Californii?
*zapamiętajcie ten cały szyk zdania, bo będziecie go używac wiele razy w życiu- have you ever + czasownik w 3 formie.
Have you ever ridden a horse?
Czy jeździłeś kiedyś na koniu?
I’ve never been here before. This place is amazing.
Nigdy tu przedtem nie byłam. Te miejsce jest niesamowite.
This is the best sushi I have ever had!
To jest najlepsze sushi jakie kiedykolwiek jadłam!
Have you ever smoked cigarettes?
Czy kieydkolwiek paliłeś papierosy?
I have never been abroad.
Nigdy nie byłam za granicą.
I’ve never liked broccoli.
Nigdy nie lubiłam brokułów. - coś się wydarzyło i teraz widzimy tego skutek (przeciwieństwem jest past simple, gdzie to co się wydarzyło nie ma już najmniejszego znaczenia)
I’ve broken my leg so I can’t make it today.
Złamałam nogę, więc nie uda mi się dzisiaj z wami spotkać.
I’ve lost my cell phone at the party, now I need to buy a new one.
Zgubiłam swój telefon na imprezie, teraz muszę kupić sobie nowy.
I think I’ve lost my car keys, have you seen them anywhere?
Chyba zgubiłem swoje klucze do samochodu, widziałaś je gdzieś?
Where have you been? I’ve been worried about you!
Gdzie ty byłaś? Martwiłam się o Ciebie! - czas, w którym coś miało miejsce jeszcze trwa i się nie skończył (używamy tu tak zwanych unfinished time words).
Te właśnie słówka określają czas, który jeszcze trwa, więc jeszcze wiele może się zmienić. Jeszcze mogę wypić kolejne 3 kawy dzisiaj. Jeszcze mogę go dzisiaj zobaczyć itd.
I haven’t seen him today.
Nie widziałam go dzisiaj.
I’ve already drunk three cups of coffee this morning. (it’s still morning)
Wypiłam już trzy filiżanki kawy tego ranka. (gdy jest wciąż ranek)
We have received ten invitations so far this week.
Do tej pory otrzymaliśmy dziesięć zaproszeń w tym tygodniu.
How much money have you collected this year?
Ile pieniędzy zebrałeś w tym roku?
I’ve been very busy lately.
Jestem ostatnio bardzo zajęta. - chcemy powiedzieć, że już/ jeszcze/ właśnie coś się wydarzyło używamy słów already/ yet /just
Have you found a new job yet?
Znalazłeś już nową pracę?
I’ve got a nice job offer for you! -Thanks, but I’ve already found one.
Mam dla Ciebie świetną ofertę pracy!- Dzięki, ale już znalazłam jedną.
I’ve just left the meeting.
Właśnie wyszedłem ze spotkania.
Do you wanna grab something to eat? -No, thanks. I’ve already had lunch.
Chcesz coś przekąsić?- Nie, dzięki. Juz jadlam lunch.
Your mum has just called. Do you wanna call back?
Twoja mama własnie dzwoniła. Chcesz oddzwonić?
I’ve just sent you the email. Check your mailbox.
Właśnie wysłałam Ci maila. Sprawdź swoją skrzynkę.
- gdy mówimy, że nie robiliśmy czegoś od wieków/ jakiegos momentu w przeszłości. Tu posługujemy się for i since oraz present perfect simple.
I haven’t seen our boss since last Monday.
Nie widziałem naszego szefa od ostatniego poniedziałku.
I haven’t driven for ages!
Nie prowadziłam od wieków!
I haven’t talked to him since my birthday.
Nie gadałam z nim od moich urodzin.
2. Present Perfect Continuous i jego zastosowanie
Jeśli chodzi o czas Present Perfect Continuous, to jak nazwa wskazuje jest to czas CIĄGŁY, dłuuuuugi, mówiący, że coś wciąż trwa, lub dosłownie przed chwilą się skończyło ale widzimy teraz tego efekty (np. padał deszcz i teraz jest mokro). Zerknijmy sobie na sytuacje, w których użyjemy tego czasu:
gdy chcemy podkreślić ile czasu już coś trwa, czyli zaczęliśmy jakiś czas temu i wciąż to robimy, np.
I’ve been standing here for over 2 hours.
Stoję tu od ponad 2 godzin.
I’ve been living in Warsaw for 5 years now.
Mieszkam w Warszawie już od 5 lat.
* “now” w tym czasie tłumaczymy jako “już“
She’s been studying English for 10 years/ since 2010.
Uczy się angielskiego od 10 lat/ od 2020 roku.
You’ve been playing video games all day long. Would you mind tidying up your room now?
Cały dzień grasz w gry. Czy mógłbyś teraz posprzątać swój pokój?
gdy czujemy lub widzimy, że coś miało miejsce (czyli tak zwany efekt, który wciąż się utrzymuje)
Mmm something smells nice, have you been cooking?
Mmm ale coś ładnie pachnie, gotowałaś?
I’ve been walking all day, I’m really exhausted.
Chodziłam cały dzień, jestem na prawdę wykończona.
Have you been eating garlic?
Jadłeś czosnek?? (gdy to czujemy, z czyjegoś oddechu wnioskujemy, że ktoś jadł ten czosnek, a my się upewniamy :D)
HOW LONG- gdy pytamy jak długo coś trwa, od kiedy coś ma miejsce, czyli stawiamy nacisk na czas trwania!
WAŻNE: nie każdy czasownik da się użyć w tym czasie, ze względu na stative verbs (czasowniki statyczne). Są to takie czasowniki, które nie wyrażają ruchu, a wyrażają uczucia i stany. Warto je znać, bo jest to źródło częstych błędów gramatycznych. Klikając w obrazek poniżej możecie zapoznać się z moim postem na Instagramie, z którego dowiecie się czym są stative verbs, jak ich używac, zobaczycie też przykłady i wyjaśnienia 🙂
How long have you been working here?
Jak długo tu pracujesz?
They have been married for 30 years.
Oni są małżeństwem od 30 lat.
Have you been waiting long?
Długo już czekasz?
It’s been raining all morning.
Pada cały ranek.
How long have you known her? (know– stative verb)
Jak długo ją znasz?
How long have you had your car? (have jako mieć jest czasownikiem statycznym)
Jak długo masz swój samochód?
3. WYJĄTEK, O KTÓRYM NALEŻY PAMIĘTAĆ
LIVE & WORK– są to dwa czasowniki, które niezależnie od tego w którym czasie je użyjecie, nie zmieniają swojego znaczenia, czyli
można używać je na dwa sposoby
I have worked here for a long time or I have been working here for a long time.
Pracuję tu od długiego czasu.
How long have you lived here? or How long have you been living here?
Jak długo tu mieszkasz?
ALE!!
Jest jedna rzecz, o której należy pamiętać. Możemy je stosować zamiennie tylko jeśli mówimy ile czasu coś trwało (for/ since/ long time etc.). Dlatego, że jeśli powiemy,
I have worked in this company.
I have lived in London. (bez określenia czasu)
Będzie to oznaczało nasze doświadczenie życiowe. Czyli kiedyś tu pracowałam, ale już nie. I nie podaję tutaj dokładnie kiedy, bo to nie jest istotne. Ważny jest fakt, że tu pracowałam. Tego typu zdania mogą się przydać podczas rozmowy o pracę i opowiadaniu o swoim doświadczeniu.
Spójrz:
I have been working in this company- pracuję w tej firmie.
I have worked in this company- pracowałem w tej firmie (kiedyś)
I have been working in this company for 5 years- pracuję w tej firmie od 5 lat
I have worked in this company for 5 years- pracuję w tej firmie od 5 lat.
Poniżej podrzucam Wam fajne video o Present Perfect i Past Simple na podstawie autentycznych źródeł, czyli seriali i filmów. Warto go obejrzeć i posłuchać. Im więcej zmysłów angażujemy, tym lepiej zapamiętujemy. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej na temat tego jak skutecznie uczyć się angielskiego, zapraszam tutaj!
4. Jak ćwiczyć czas Present Perfect?
Jeśli rozumiecie już jak używać tych czasów, to najwyższy czas starać się używać ich samemu, kiedy tylko nadarzy się okazja! Ćwiczyć możecie na różne sposoby. Jeśli nie macie nauczyciela, z którym możecie porozmawiać, to spróbujcie złapać kontakt z kimś z zagranicy, jest wiele tego typu stron, które wam to umożliwią. Np.
https://www.free4talk.com/
https://www.hellotalk.com/
Jeśli nie macie też takiej możliwości, to bądźcie sami sobie partnerem! Nie ma w tym nic złego. Kiedy tylko możecie, mówcie do siebie, układajcie w głowie zdania, jakbyście to powiedzieli po angielsku itd. Działa 🙂
Możecie dołączyć też do mojej grupy na FB, gdzie każdy może się wypowiadać na różne tematy i gdzie tworzą się różne konwersacje i wrzucane są posty gramatyczne i językowe. Więc jeśli masz chęć rozmawiać z innymi i udzielac się w języku angielskim, będziesz tam mile widziany/a 🙂
I na koniec coś ode mnie. Poniżej znajdziecie pliki PDF z zadaniami na Present Perfect Simple i Continuous. Możecie się sprawdzić i zobaczyć na ile ogarnęliście ten temat 🙂 W drugim pliku znajdziecie też odpowiedzi. Dajcie znać w komentarzach jak poszło!
To tyle ode mnie na dziś. Mam nadzieję, że ten post pomoże komuś w nauce tych okropnych na pozór czasów i w końcu będą one zrozumiałe 🙂
Zostaw komentarz jeśli ten post był dla Ciebie przydatny!
Cheers!