Zdania warunkowe w języku angielskim

Czym są zdania warunkowe, inaczej conditional sentences?

Conditionals, inaczej zdania warunkowe są zmorą wielu ludzi uczących się języka angielskiego, a nawet tych, którzy już go używają na co dzień! Dziś nauczymy się jak ich używać i co zrobić, aby się nam nie myliły. Zapraszam!

Na początku zastanówmy się do czego w ogóle służą tryby warunkowe w języku angielskim, co możemy nimi wyrazić i w jakich sytuacjach, bo właśnie to jest kluczowe dla ich zrozumienia.

FIRST CONDITIONAL- Pierwszy tryb warunkowy

Jak sama nazwa wskazuje, zdania warunkowe potrzebują jakiegoś warunku, aby się spełnić.

Możemy odnosić się przy tym do bardzo bliskiej i prawdopodobnej sytuacji w przyszłości lub do takiej z przeszłości, na którą nie mamy juz wpływu, ale możemy sobie jeszcze pogdybać.

Rozpatrując tą pierwsza sytuację możemy posłużyć się tym oto prostym przykładem: jeśli jutro będzie ładna pogoda to pojedziemy na plażę. (warunek- ładna pogoda, jeśli się spełni- to pojedziemy na plażę, a jeśli nie, to zostaniemy w domu).

Po angielsku wyrazimy to pierwszym trybem warunkowym (first conditional) i będzie to brzmiało w ten sposób:
If there’s nice weather tomorrow, we will go to the beach.

Pierwszy tryb warunkowe należy do najprostszych i zarazem najczęściej używanych trybów, bo jest najbardziej prawdopodobny. Możemy też używać tutaj innych słów niż “if”, np. unless, until, as soon as, before, after, when.

I jeśli zaczynacie zdanie od IF to pamiętajcie, aby nie wstawić zaraz po tym WILL, bo to jest dość częsty błąd.

If there will be nice weather, we will go to the beach. – ŹLE
If there is nice weather, we will go to the beach. – DOBRZE

SECOND CONDITIONAL- drugi tryb warunkowy

Jak często zdarza Ci się gdybać, przypuszczać i zastanawiać się co by było gdyby? Czy zastanawiałeś się kiedyś jak coś takiego powiedzieć po angielsku?

To jest właśnie ta sytuacja, w której użyjesz second conditional! Czyli drugiego trybu warunkowego 🙂

W tej sytuacji i kontekście mówimy o sytuacjach HIPOTETYCZNYCH, czyli zakładając, że coś się wydarzy, to my byśmy postąpili w ten czy inny sposób.

Drugiego trybu warunkowego używamy do mówienia o sytuacjach raczej mało prawdopodobnych, wyimaginowanych odnoszących się do sytuacji teraźniejszej lub przyszłej.

Dodatkowo, gdy chcemy też postawić się na czyimś miejscu i mu w czymś doradzić- na twoim miejscu zrobiłabym to i tamo.

Spójrzcie na przykłady poniżej:

• If I were you, I would apologize to him. – Na twoim miejscu bym go przeprosiła.
• If I were taller, I could reach it! (but I’m not )- Gdybym był wyższy, to mógłbym to dosięgnąć. (ale nie jestem)

W drugim trybie warunkowym zwróćcie uwagę, że zamiast I was, przeważnie używamy I were. To taka cecha charakterystyczna drugiego trybu warunkowego. I tak samo robimy w 3 osobie liczby pojedynczej, czyli np. “if she were here”, “if he were taller”.

Najlepiej jest to zapamiętać, gdy nauczycie się na pamięć dwóch typowych zdań oraz gdy będziecie na początku gryźć się w język za każdym razem gdy zamiast czasu przeszłego dacie dwa razy would, bo to się zdarza baaaaardzo często.

W zasadzie jest to najczęstszy błąd popełniany przy używaniu drugiego trybu warunkowego.

A bierze się on z dosłownego tłumaczenia z języka polskiego na angielski- dlatego stale się powtarza, aby nie tłumaczyć bezpośrednio i dosłownie z języka polskiego na angielski, bo to są dwa totalnie innej języki!

• If I would be you, I would talk to him- ŹLE
• If I were you, I would talk to him- DOBRZE

Posłuchajcie sobie przy okazji znanej piosenki Beyonce- If I were a boy (gdybym była chłopcem) i zwróćcie uwagę jak konstrukcja drugiego trybu warunkowego jest przez nią używana.

Znajdziecie też ją w wielu innych piosenkach. Skojarzenia bardzo dobre działają przy nauce języka angielskiego i jeśli kojarzycie daną strukturę z jakąś piosenką to plus dla was i macie od razu większe szanse na zapamiętanie i poprawne używanie tej struktury 🙂

THIRD CONDITIONAL- trzeci tryb warunkowy

I tym sposobem przechodzimy do opisywania sytuacji z przeszłości! Do tego posłuży nam trzeci tryb warunkowy, czyli third conditional. A jeśli chcielibyście przy okazji dowiedzieć się jak działają mieszane tryby warunkowe to zapraszam was do oddzielnego posta- Mieszane tryby warunkowe w języku angielskim.

Trzeciego trybu warunkowego użyjemy, gdy odnosimy się całkowicie do przeszłości i myślimy co by się kiedyś wydarzyło albo mogło wydarzyć, gdybyśmy nie zrobili tego lub tamtego, bądź postąpili inaczej.

Wszystko już się wydarzyło i nie możemy tego zmienić, więc pozostaje nam tylko gdybanie.

Łatwiej będzie to wytłumaczyć na przykładach:

• If I hadn’t gone to the party, I wouldn’t have lost my phone.
  – Gdybym nie poszła na imprezę, to nie zgubiłabym swojego telefonu. (ale byłam tam i go zgubiłam, shit happens)
• If I had left 10 mins later, I could have been killed.
  – Jeśli wyszłabym 10 minut później, to mogłabym zostać zabita.
  (bo 10 min później był np. napad)
• If she hadn’t warned us beforehand, I don’t know what would have happened.
  – Jeśli nie ostrzegłaby nas wcześniej, nie wiem co mogłoby się stać.

Trzeci tryb warunkowy (third conditional) należy niestety do tych najtrudniejszych w użyciu, ze względu na swoją skomplikowaną budowę. Jest tu dużo elementów, o których należy pamiętać.

1. Po IF idzie czas past perfect, który składa się z HAD oraz czasownika w trzeciej formie.

2. W drugiej części zdania mamy taki pociąg składający się z trzech głównych słów, albo i więcej, w zależności czy używamy strony czynnej czy biernej, np. would-have-gone/ could-have-died/ might-have-seen itd. I to właśnie wypadałoby zapamiętać:

would + have + wybrany czasownik w trzeciej formie.
(trzy wagony, gdzie pierwszym najważniejszym jest WOULD– taka nasza lokomotywa, która ciągnie za sobą HAVE jeśli chcemy mówić o przeszłości, oraz na doczepkę jeszcze jedzie CZASOWNIK w trzecim wagonie, gdzie możemy sobie skojarzyć, że trzeci wagon jest odpowiednikiem trzeciej formy czasownika, której potrzebujemy, żeby pociąg ruszył i dojechał do celu 🙂

Jak uczyć się trybów warunkowych?

Pierwsza rzecz, którą musicie zrobić, aby używać trybów warunkowych w języku angielskim, to je poznać.

Poznajcie je najpierw dobrze, nauczcie się ich budowy, sprawdźcie przykłady ich użycia i poróbcie sporo zadań, aby te konstrukcje wam się w końcu utrwaliły.

A gdy poczujecie, że już wiecie jak się ich używa i potraficie mniej więcej zbudować taki tryb warunkowy, to wtedy zacznijcie ich używać.

Oczywiście podczas używania będziecie robić pewnie jeszcze sporo błędów ( i trzy lata później też wam się zdarzy), lecz nie zniechęcajcie się tym. Nic nie przychodzi od razu!

To jest trudny element gramatyki, szczególnie ten trzeci tryb warunkowy oraz mieszany, dlatego trzeba do tego podejść spokojnie.

Jak będziecie ich używać, to w końcu się wam utrwalą!

I proszę, nie unikajcie ich! To najgorsze co możecie zrobić. Mając okazję do ich użycia, róbcie to, nawet jeśli wam coś nie wyjdzie i będziecie musieli się dłużej zastanowic albo poprawić to i tak warto! 🙂

I zachęcam też do mówienia do siebie na głos. Układajcie sobie swoje przykłady i wypowiadajcie je. Musicie przecież przyzwyczaić swoje uszy i język do conditionali!

Dodatkowo, polecam obejrzeć kilka filmików na YT, gdzie tryby warunkowe są tłumaczone przez angielskich nauczycieli i zapisać sobie przy okazji te przykłady.

Bardzo dobrze sprawdzają się również zadania na tłumaczenie trybów warunkowych. Nie tylko wstawianie odpowiedniej formy, bo to jest too easy, ale tam gdzie trzeba się trochę pogimnastykować, pogłówkować i coś przetłumaczyć daje bardzo dobre efekty. Mam nadzieję, że moje wyjaśnienie też wam pomogło!

Zaglądajcie też na mój profil na instagramie, często pojawiają się tam quizy z conditonali i nie tylko!

Zadanie na tryby warunkowe

Na miłe zakończenie mam dla was uczniów i nauczycieli PDF ze starannie wybranymi i ułożonymi zadaniami, tak abyście mogli wyciągnąć z tego jak najwięcej i trochę pogłówkować.

Na ostatniej stronie znajdziecie klucz odpowiedzi. Jeśli udało wam się wszystko zrobić całkiem sprawnie i bez większych problemów to cieszę się bardzo i gratuluję! Keep it up!

Jeśli natomiast, wciąż głowisz się nad niektórymi zdaniami i popełniasz błędy, porób więcej ćwiczeń i przeczytaj raz jeszcze ten wpis na blogu, albo coś z innych książek gramatycznych. Postaraj sobie wypracować swoją metodę na zapamiętanie conditionali. W końcu na każdego działa coś innego 🙂